İstanbul Sözleşmesi ne kadar biliniyor? – Dayanç Işık

İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NİN FESHİNE GİDEN  SÜREÇ

Milli Görüş çizgisinde yayımcılık yapan AKİT, Yeni Şafak gibi gazeteler İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlükten kaldırılması talebini gündemde tuttu. İstanbul Sözleşmesi’ne karşı ilk resmi söylem,  1 Haziran 2019 tarihinde basına kapalı gerçekleşen Milli İrade Platformu iftarında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “İstanbul Sözleşmesi nas değildir. Bizim için ölçü değildir” ifadelerinin Yeni Akit ve Millî Gazete’de yer almasıyla gerçekleşti. 

Bu tarihlerde TBMM’de bir basın toplantısı gerçekleştiren Saadet Partisi Konya Milletvekili Abdulkadir Karaduman sözleşme için “Kim ne diyorsa desin, toplumu bir felakete ve uçuruma sürükleyen, haneleri birbirinden ayıran İstanbul Sözleşmesi derhal feshedilmelidir” ifadelerini kullandı. Memur-Sen bir açıklama yayımlayarak İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme çağrısı yaptı.

İstanbul Sözleşmesi’ne ilişkin tartışmaların alevlendiği nokta ise 2020 yılının Mayıs ayında Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’ın eşcinselleri hedef alan sözleri ve buna karşı Ankara Barosunun yayımladığı bildiri oldu.

Sonrasında tartışmalar Adalet ve Kalkınma Partisi içinde de devam etti. AKP Genel Başkan Vekili Numan Kurtuluş’un 2 Temmuz 2020 tarihinde katıldığı bir televizyon programında  “Nasıl sözleşmenin usulü yerine getirilerek imzalandıysa, aynı şekilde usulünü yerine getirerek bu sözleşmeden çıkılır” sözlerine karşı, AKP İstanbul Milletvekili ve TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Başkanı Canan Kalsın, 9 Temmuz 2020 tarihinde resmi Twitter hesabı üzerinden “İstanbul Sözleşmesi Türkiye’de hazırlandı. İlgili koruma kanunları çıkarıldı. Aile içinde yaşanan eşler arası şiddet, yaşlıya ve çocuğa karşı işlenen şiddeti de kapsayacak şekilde düzenlendi. 81+1 madde olarak düzenlenen bu sözleşme 2009’da kabul edildi ve 2011 yılında yürürlüğe girdi. 2009 kabul-2011 yürürlüğe giriş ve yıl 2020? 9 yılda ne değişti? Dokuz yıl sonra niye günah keçisi haline geldi? Cumhurbaşkanımızın ailesine – yakınlarına saldırı kiti haline niye dönüştürüldü?” paylaşımını yaptı.  Bu açıklamadan sonra, Canan Kalsın TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Başkanlığı görevinden alındı.

14 Temmuz 2020 tarihinde AKP MYK toplantısında ele alınan İstanbul Sözleşmesi’ne ilişkin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Çalışıp, gözden geçirin. Halk istiyorsa kaldırın. Halkın talebi kaldırılması yönündeyse, buna göre bir karar verilsin. Halk ne derse o olur” ifadelerini kullandığı iddia edildi. 

1 Ağustos 2020 tarihinde Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM) yaptığı açıklamayla İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıktı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaret ettiği Saadet Partisi Yüksek İstişare Kurulu üyesi Oğuzhan Asiltürk, 27 Ocak 2021 tarihinde katıldığı bir televizyon programında İstanbul Sözleşmesi’ni kaldırılacağını söyledi.

20 Mart 2021 tarihinde resmi gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla Türkiye, İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi.

İSTANBUL SÖZLEŞMESİ YETERİ KADAR BİLİNMİYOR 

Siyasiler ve kadın örgütleri arasında özellikle son üç yıldır devam eden tartışmaların, anketlere ve Google aramalarına yansımadığı görülüyor. Google Trends üzerinden “İstanbul Sözleşmesi” diye arattığımızda, sözleşmenin imzalandığı tarih olan 11 Mayıs 2011’den 31 Mart 2021 tarihine kadar anlamlı bir artışın olmadığı gözlenebiliyor. Arama hacmi genel olarak çok düşük olan İstanbul Sözleşmesi, en yüksek arama hacmine 21-27 Mart 2021 haftasında, yani sözleşmeden çıkıldığı açıklanan 20 Mart 2021 tarihinden sonra ulaşmış. “İstanbul Sözleşmesi nedir?” şeklindeki bir arama ise daha da düşük arama hacmine sahip.